Baars houdt van grondel, blijkt uit een Tsjechische studie

7344
09 feb 2018

De afgelopen twee decennia hebben verschillende grondelsoorten zich in hoog tempo verspreid en gevestigd in veel Europese wateren, ook in Nederland. Een boeiende, maar lastig te beantwoorden vraag is welke impact dergelijke invasies van exoten hebben op het ecosysteem. Tsjechische onderzoekers hebben daarom de relatie baars – marmergrondel in het Musov stuwmeer verder in kaart gebracht.

Bij het onderzoek is vooral gekeken naar mogelijke veranderingen in het menu van grotere baars door de invasie van marmergrondeltjes. In de studie zijn oudere datasets over maaginhouden (voor de grondelinvasie) vergeleken met recente gegevens (na de invasie). Hierbij is vooral gekeken naar mogelijke veranderingen in het menu van grotere baars door de invasie van marmergrondeltjes.

Baarzen bleken toen en nu een brede range aan voedselbronnen te benutten, zoals zoöplankton, insektenlarven, weekdieren en visjes. Maar er waren zeker verschillen: de grootste baarzen bleken de afgelopen jaren alleen nog maar oog te hebben voor grondels als voedsel. Hier was duidelijk sprake van specialisatie. De grotere baars bleek zich ook veel meer dan voorheen op te houden nabij de oevers met steenstort – het favoriete woongebied van de marmergrondel.


De grondel: een geliefde prooi voor de baars. (Foto: Janny Bosman)

Toegenomen lengte

De baarsmagen bleken gemiddeld ook meer ‘gevuld’, bij de specialisten zelfs tot barstensvol, in vergelijking met vroeger. De gemiddelde lengte van de baars bleek bovendien te zijn toegenomen met circa 20%. De overwegend kleine grondels (lengte tot 5 cm) lijken daarmee prima voedsel voor de grote baars, hoewel deze van nature niet veel op heeft met bodem gebonden vissoorten. Voor een roofvis heeft de baars een relatief kleine bek en blijkbaar is het formaat grondel passend en goed te benutten.

Recent heeft zich in het stuwmeer een daling in biomassa en aantallen van de marmergrondel ingezet. Waarschijnlijk is de specialisatie van de grotere baars op de grondel hiervan de oorzaak. De predatie op de grondel is dusdanig toegenomen dat de populatie momenteel lijkt te zijn gehalveerd en een nieuw evenwicht zich aandient.


Nederlandse situatie

Daarmee zijn nog niet alle vragen opgelost: zijn er bijvoorbeeld vissoorten die na het verschijnen van de grondel minder door de baars worden bejaagd en hoe hebben deze populaties zich ontwikkeld? Tot slot is het niet denkbeeldig dat zich in de Nederlandse wateren vergelijkbare processen afspelen. Dit zou (deels) een verklaring kunnen zijn voor de positieve berichten die her en der klinken over de ontwikkeling van de baarsstand. 


Om u de beste gebruikservaring te kunnen bieden, gebruiken wij cookies. Voor meer inhoudelijke informatie en het onderscheid die wij hier in maken, verwijzen wij u door naar ons. cookiebeleid.