Behalve fanatiek sportvisser is Oscar van Kempen ook verpleegkundige en maatschappelijk werker. Deze drie zaken komen samen in zijn rol als zorgverlener bij ‘Als ze me missen…’. Daar biedt hij dagbesteding aan mensen met een passie voor de hengelsport en varen die daar door een beperking niet zelfstandig invulling aan kunnen geven.
Verspreid over Jachthaven Kroeze te Eemnes zitten enkele sportvissers aan het water. “Barend vist met de dobber, Bert zit aan de overkant te feederen. Allebei hebben ze al aardig vis gevangen”, zegt Oscar van Kempen. “Normaal gesproken zijn we met een mannetje of zes, maar door ziekte en andere verplichtingen is de rest vandaag verhinderd. Heb ik wat meer tijd voor de begeleiding
van deze twee mannen.”
Dat de clientèle op deze vorm van dagbesteding soms ietwat wispelturig kan zijn, is iets waar Van Kempen na cliëntwaalf jaar niet meer van opkijkt. Het pallet aandoeningen waar zijn doelgroep mee kampt is dan ook vrij breed. “Dat varieert van ADHD tot verslaving en van gedragsproblemen tot psychoses. Maar we hebben ook iemand die na een hersenbloeding uit de running is geraakt.”
Beetje extra aandacht
Veel van de cliënten die hij begeleidt hebben bovendien het label ‘groepsongeschikt’ opgeplakt gekregen. “Het zijn in de regel jongens
die qua hulpverlening niet makkelijk slagen. Ze hebben een beetje extra aandacht nodig, maar hebben dat op ander dagbestedingen vaak niet gevonden. Bij mij vallen ze niet buiten de boot, maar wandelen ze er juist in”, zegt hij als we aan boord stappen van een boot die nog wordt opgeknapt.
“Hier zijn ze lekker buiten in de natuur bezig – vissen, varen en klussen – en is de hulpverlening niet per se gericht op re-integratie. De meesten mogen of kunnen namelijk niet meer werken. Door structuur en afleiding te bieden komen ze tot rust en worden ze tegelijkertijd gereactiveerd. Bovendien is het met een gedeelde passie geen probleem om samen te zijn: vissen verbroedert.”
Oscar van Kempen (l), verpleegkundige en maatschappelijk werker.
Diverse activiteiten
Wat Van Kempen doet is niet voor iedere zorgmedewerker weggelegd. “Het is veeleisend werk. Zo bel ik de avond van tevoren om te achterhalen waar de jongens uithangen. Voordat ik ’s morgens op pad ga om ze met de bus op te halen voor de dagbesteding, bel ik voor de zekerheid nog een keer – dat is soms echt nodig.”
Op het programma staan diverse activiteiten. “Nu het zomer is wordt er veel gevist. Maar als het kouder wordt gaan we ook verder met het renoveren van de boot. Die viel bijna van ellende uit elkaar, maar is inmiddels aardig opgeknapt.” In oktober gaat de ‘Discovery’ weer uit het water voor de volgende stappen in het renovatieproces. “Al zorg ik er wel voor dat we ook niet te snel gaan. Zowel ik als de rest van de groep zou doodongelukkig worden als het werk aan de boot helemaal klaar is.”
Creatief knutselen
Gelukkig is er op sportvisgebied ook genoeg te knutselen. “We maken veel zaken zelf”, zegt Van Kempen terwijl hij ter illustratie een
paar tackle boxen uit de met hengelsportmateriaal volgestouwde bus pakt. “Vliegen binden, tuigjes maken, jerkbaits bouwen en shads
gieten. Er zijn zelfs jongens die zelf een voerboot en een trailer hebben gemaakt.”
Daarbij viert de creativiteit hoogtij. “Van een medicijnflesje maakte iemand een snoekdobber, terwijl een andere cliënt die zijn rode haar afknipte – in het kader van een nieuwe start en nieuwe look – dat achter een spinner monteerde.” Dit is niet alleen een mooie dagbesteding, maar levert de cliënten ook materiaal op om mee te vissen. “Velen hebben het niet breed, dus dat is een mooie bijkomstigheid. En alles wat we maken, testen we daarna uiteraard in de praktijk.”
Trits vangstfoto's
Dat doen Van Kempen & co niet alleen rondom de jachthaven. “De Waal, het Merwedekanaal, Valleikanaal, centrum van Amsterdam, de pier van IJmuiden, commerciële visvijvers, een plasje in de buurt van Bodegraven”, somt zoekt hij uit de losse pols wat locaties op. “Eigenlijk zoek ik overal waar ik kom naar potentiële visstekken. Vangen we ergens goed, dan komen we terug. Is het niks, dan ruimen we de waterkant op in het kader van
Vang5 en gaan we verder. Ze willen wel vis vangen.”
Dat lukt doorgaans vrij aardig, gezien de trits vangstfoto’s die we te zien krijgen. “De meesten weten echt wel wat ze doen op sportvisgebied. Dat is ook niet zo gek: nu doen we wat ze zouden doen als ze hun beperking niet hadden. Het mooie is dat de cliënten soms ook buiten de dagbesteding samen gaan vissen.”
Bijzonder effectief
Hoewel de dagbesteding die Van Kempen aanbiedt een vreemde eend in de bijt is in de hulpverlening, is hij stellig over het nut ervan.
“Dit is een bijzondere, maar heel effectieve vorm van zorg. Het is voornamelijk in de buitenlucht, heel laagdrempelig en afgestemd op het individu. Bovendien is deze vorm van dagbesteding goedkoop, zeker in vergelijking met andere soorten behandelingen.
”De kern is dat mensen weer actief én ergens onderdeel van worden. “Voor sommigen is dit hun leven geworden: ze horen weer ergens bij.” Dat is heel belangrijk, zo bleek wel tijdens de coronaperiode. “Toen kon ik ze vanwege de beperkingen voor een korte periode niet met de bus ophalen en kwamen er een paar met een begeleider of familie op de fiets vanuit Amersfoort naar de jachthaven toe. Anderhalf uur heen en anderhalf uur terug. Maar op de terugweg wel met een grote glimlach op het gezicht. En daar doe ik het allemaal voor.”
Psychologie van de optimale ervaring
De dagbesteding van ‘Als ze me missen’ is een spin-off van de studie maatschappelijk werk die Van Kempen deed. “Het is gebaseerd
op de psychologie van de optimale ervaring (flow). Daarin combineer je jouw passie met die van een zorgvrager en koppel je dit aan
een maatschappelijk belang. Zo kwam ik op het idee om dagbesteding te gaan bieden rondom vissen en varen.”
Waar hij eerst vier dagen in de verslavingszorg werkte en dit er op een vrije dag bij deed, besteedt hij nu vier dagen aan de dagbesteding en werkt hij in de avonden parttime als ambulant zorgverlener. “Dat is een pittige en niet heel erg lucratieve combinatie, maar dit werk geeft zoveel voldoening. Daarbij houd ik het bewust klein: ik help liever vier mensen goed, dan acht maar half. Sowieso is een stichting met alle bijbehorende administratieve rompslomp niets voor mij. Dan word ik een directeur, terwijl ik het werkgeluk in het hier en nu zoek.”