Visionair no. 53, september 2019 is vandaag verschenen. Het blad staat weer boordevol interessante artikelen, dit keer over onder meer klimaatverandering en de gevolgen daarvan voor vis, vismigratie en de afsluitdijk, steurkweek en 'krimpende' baarzen.
In zijn voorwoord deelt hoofdredacteur Marco Kraal zijn zorgen. Want hoewel weer en klimaat twee verschillende dingen zijn, drukken de afgelopen zachte winters en extreem warme zomers ons met de neus op de feiten. De grondwaterstand staat lager dan ooit en lijkt niet te herstellen door een plensbui hier en daar. Vooral in de hogere delen van ons land is het watertekort nijpend. Zo nijpend dat in sommige waterschapsgebieden inmiddels 30 (!) procent van de sloten en beken droog staat.
In de rest van het blad komen de volgende onderwerpen aan de orde:
Vis door de Afsluitdijk
Voor de ecologie was de Afsluitdijk een harde klap, maar sinds tien jaar komen er tal van maatregelen die vissen weer doorgang geven: visvriendelijk schut- en spuibeheer, een vispassage en straks ook een vismigratierivier.
Steuren uit het lab
De herintroductie van de Europese steur valt of staat met succesvolle kweekprogramma’s.
Hoe gaat dat kweken in zijn werk? ARK Natuurontwikkeling en Sportvisserij Nederland bezochten 5 juli 2019 een steurkwekerij in het Franse Saint Seurin sur l’Isle.
Meer dan 200 miljoen jaar geleden zwommen er al steuren in de zeeën en grote rivieren van Noordwest- Europa.
Krimpende baarzen
Hoe ontwikkelen vispopulaties zich in een opwarmend klimaat? Jarenlang onderzoek naar baars in Zweden toont aan dat vooral jonge vis in warm water beter groeit; oudere vis gedijt juist minder goed. Ecologen proberen te begrijpen hoe de watertemperatuur de visfysiologie.
Voor niets gaat de zon op
In het kader van de energietransitie moeten ook in ons land gas en andere fossiele energiebronnen plaatsmaken voor groene stroom. Volgend op het klimaatakkoord van Parijs en landelijk beleid zijn daartoe concrete doelen gesteld. Zo moet in 2050 maar liefst 80 procent CO2-reductie zijn behaald waarin zonne-energie 25 tot 30 procent aandeel heeft.
Oplossingen worden gezocht op land, gebouwen, infrastructuur en op het water. Maar zijn deze ook écht duurzaam of leiden ze vooral tot nieuwe problemen, bijvoorbeeld voor de visstand?
Vissen en oprechte liefde
Vis en de hengelsport zijn al eeuwen verbonden met allerlei dubbelzinnigheden op erotisch gebied. Wie de lustig gesneden zalmmoten in fijn olieverf van Hendrick Bloemaert ziet of het schilderij van Jan Steen waarop een haring boven twee uien wordt gehouden om een fallus uit te beelden, weet dan al meer dan genoeg.
Ook tekeningen van een visser op zijn stoeltje aan de waterkant die heel genoeglijk in zijn kruis wordt getast door zijn vrouwelijk gezelschap, laten niets aan de verbeelding over.
Baars, jaartje rond
Wanneer de winter op zijn eind loopt, worden de dagen langer en gaat de (water)temperatuur omhoog. Waterplanten komen op en het riet krijgt weer een frisse kleur. In deze periode worden de meeste zoetwatervissen weer actiever en beginnen ze aan hun voortplanting. Zo ook Perca fluviatilis, één van de meest algemene vissoorten in sloten en plassen.
Iedere wijk zijn eigen VISparel
Bijna iedere sportvisser is er ooit begonnen: een watertje vlakbij huis waar je je eerste voorn, baars of zeelt ving. Na schooltijd nog even vissen en hele vakantiedagen rommelen langs het water. Vissen is voor kinderen één grote natuurontdekkingsreis. Buitenspelen dus, even verlost van beeldscherm en games.
Kijk onder de waterspiegel
Dat wat zich onder water bevindt, is voor veel mensen (grotendeels) onzichtbaar en daarom niet belangrijk, zo verzuchten liefhebbers van onderwaternatuur nogal eens.
Natuurmuseum Fryslân heeft daar iets op gevonden: de OnderWaterSafari, een educatieve attractie waarbij de bezoeker een kwartier lang onder de Nederlandse waterspiegel duikt.
Duur betaalde vis
Omdat de oceanen maar liefst 90 procent van de opwarming van onze atmosfeer absorberen, neemt de temperatuur van het zeewater sneller toe dan die van de lucht. Zo is de Noordzeetemperatuur de afgelopen 45 jaar met 1,7 graden Celsius gestegen. De gevolgen voor de visstand en visserij zijn fors.
Shimano Experience Center
Er zit weer leven in de brouwerij op het voormalige terrein van Leeuw Bier in de Geulvallei van Valkenburg. Daar werd op 12 april het Shimano Experience Center feestelijk geopend. Projectmanager Gerard Bakkenes en supervisor Edwin van den Biggelaar vertellen vol trots hoe het nieuwe ‘belevingscentrum’ legio mogelijkheden creëert voor de sportvisserij.
Spiegelende karpers
Ze worden bezongen als ultieme vis voor de hengelaar, gekoesterd als siervis of juist gewaardeerd als consumptievis: de karper is wereldwijd een van de meest besproken, beschreven en gekweekte vissoorten. Onder al die karpers neemt de spiegelkarper een bijzondere plaats in.
Van insect naar vis
In juni 2019 werd door onze koning het grootste kweekbedrijf van insectenlarven ter wereld, PROTIX, geopend. In eerdere uitgaven van Visionair werd aandacht besteed aan de potentie van insecten(larven) die hier als grondstof voor de aquacultuur worden gekweekt.