In de wereld van hoog-risico beroepen, waar politieagenten, brandweerlieden en andere hulp verleners dagelijks met uitdagingen en gevaren worden geconfronteerd, is de impact op hun fysieke en mentale welzijn aanzienlijk. Een uniek programma biedt een basis voor herstel van mentale klachten die tijdens werktijd zijn opgelopen. Sportvissen kan hierbij een rol spelen.
Het programma
Revitaliseren in de natuur is ontwikkeld door de Stichting Politieveteraan en heeft als doel het bieden van een veilige basis voor uitgevallen collega’s die te maken hebben met mentale gezondheidsproblemen. Het programma richt zich vooral op de eerste fase na het moment van uitval. In de praktijk blijken politiemensen echter vaak onvoldoende in staat bestaande re-integratietrajecten succesvol te doorlopen. Met behulp van dit programma gaan politiemensen hiermee op een laagdrempelige manier aan de slag.
Buitenactiviteiten: uitbreiding en veelbelovende resultaten van Revitaliseren in de natuur
Het programma bestond vooral uit buitenactiviteiten die variëren van snoei- en onderhoudswerkzaamheden, natuurfotografie, sloeproeien, wandelen, golfen en duiken. Sinds dit jaar is het programma uitgebreid met sportvissen. De effectiviteit van
Revitaliseren in de natuur is de afgelopen twee jaar door het Nationaal Psychotrauma Centrum ARQ onderzocht. De resultaten van dit onderzoek worden in november dit jaar officieel gepresenteerd. Duidelijk is dat het programma veelbelovend is, waarbij uitbreiding van locaties en activiteiten naast het samenwerken met meer terreinbeheerders en natuur- en sportorganisaties wordt geadviseerd.
De helende werking van de natuur
“In de natuur gebeurt er iets bijzonders met mensen. Uit divers onderzoek blijkt dat de natuur mensen laat ontspannen. De natuur activeert het oudste deel van onze hersenen. Het zorgt voor een fysiek en mentaal verkwikkend gevoel van welbehagen, verlaagt het stresshormoon cortisol, hartritme, ademhaling en bloeddruk. De gevolg hiervan op mensen is een herstel van stress, het bevordert zingeving en persoonlijke ontwikkeling en zet aan tot sociaal contact.
Deelnemers van de Stichting ervaren deze helende werking als ze in de natuur actief bezig zijn met hun eigen herstelproces. De helende werking van de natuur combineren we met de begeleiding van een coördinator. Dat is een ervaringsdeskundige of een (ex)-collega die veel ervaring heeft met de doelgroep en de juiste competenties bezit. Niet iemand die hiervoor heeft geleerd, maar iemand die aan den lijve heeft ondervonden wat dit programma aan de deel- nemer kan bieden. Diepgaande gesprekken zijn hierbij niet altijd nodig. Lichaamstaal of een half woord is vaak voldoende om elkaar te begrijpen.
Dave Dedel,
bestuurslid stichting Politieveteraan
Sportvissen als activiteit
Het programma is dit jaar uitgebreid met sportvissen. Naast de helende werking van de natuur zorgt deze activiteit tegelijkertijd voor gezonde spanning van het (bijna) vangen en een succesbeleving bij feitelijke vangst. Vissen is daarnaast ook een plezierige en sociale vorm van lichaamsbeweging en ontspanning. Het verbindt mensen op basis van hun liefde en passie voor de natuur boven en onderwater.
In het buitenland wordt de helende werking van sportvissen al jarenlang erkend en ook wetenschappelijk ondersteund. Zo is het aangetoond dat vissen de symptomen van depressies vermindert, sociale banden tussen mensen versterkt en hen helpt om te gaan met angststoornissen en aanverwante aandoeningen. Hengelsporttherapie wordt in Engeland dan ook officieel aangeboden in relatie tot beroepsgerelateerde PTSS-klachten en voor mensen die kampen met verslaving, depressie, sociaal isolement, mentale problemen, handicaps en chronische ziekte.
Succesvol: groeikansen en politieke steun voor Stichting Politieveteraan
Volgens Dick Kleijn, oprichter en lid van de Raad van Toezicht van de Stichting Politieveteraan, overtreft het programma de verwachtingen: “De afgelopen vijf jaar heeft Stichting Politieveteraan ondersteuning geboden aan meer dan 500 hulpvragers. Na het doorlopen van een hersteltraject keert maar liefst 40 procent terug naar de eigen organisatie. Zij pakken daar hun werkzaamheden weer op in hun huidige of aangepaste functie.”
Ook het aantal locaties is in de afgelopen jaren uitgebreid. Na een succesvolle start in Zeewolde kunnen ook politiecollega’s met mentale klachten worden opgevangen in Apeldoorn, Schoorl, Ballo en in het Brabantse landgoed Gorp en Roovert. Door een convenant met Staatsbosbeheer kan de stichting verder groeien naar 10 tot 15 locaties verdeeld over het land. Als tegenprestatie worden er snoei- en onderhoudswerkzaamheden in de natuur uitgevoerd.
Ook heeft de Stichting de aandacht getrokken van de politiek. Tijdens het bezoek van oud-minister van Justitie en Veiligheid, Dilan Yesilgöz, op 5 juni dit jaar was zij zichtbaar onder de indruk en heeft ze de Stichting uitgenodigd om in Den Haag verder te praten over hoe de politiek kan ondersteunen bij de verdere ontwikkeling. Op basis van de resultaten wil de Nederlandse politie de samenwerking met Stichting Politieveteraan intensiveren.
Hierbij zal het aanbod van activiteiten en het aantal locaties naar verwachting verder kunnen worden uitgebreid. Volgens Kleijn is het daarbij de kunst om groter te worden, maar in de kern klein te blijven om het maatwerk te kunnen blijven bieden. Wat betreft het sportvissen ziet Kleijn dat dit bij voorkeur landelijk wordt uitgerold. Samenwerking met het project Healing Waters wordt door hem als kansrijk gezien.
Vissen als prikkelarme activiteit voor de collega’s met PTSS klachten
“Met het sportvisprogramma kunnen we de meest prikkelarme omgeving bieden voor collega’s met complexe PTSS. Dit jaar zijn we
begonnen met het vissen en met een vogelprogramma. Als coördinator neem ik één collega een aantal uur mee het water op. Uit divers
onderzoek uit Engeland blijkt dat vissen het beste resultaat biedt voor herstel van PTSS-gerelateerde klachten. We hebben ons aanbod
in de eerste maanden verder kunnen uitbreidennaar groepssessies.
Dit doen wij samen met Healing Waters Nederland. Vanuit het veteranenhonk ‘de Ouwe Stomp’ in Den Bosch heeft Healing Waters al jaren een succesvol hengelsportprogramma voor veteranen (militairen) die kampen met PTSS. Dit jaar organiseren we samen met de initiatiefnemer van Healing Waters, Theo Bakelaar, een drietal visactiviteiten langs de waterkant voor zo’n tiental deelnemers per sessie. Hiermee kunnen we de positieve ervaring die wij hebben vanuit bijvoorbeeld het snoei- en onderhoudswerk goed toepassen.”
Bertino ter Maten, coördinator sportvissen en vogelkijken
Afhankelijkheid van vrijwilligers en donaties voor verdere groei
Hoewel de Stichting Politieveteraan met het programma
Revitaliseren in de natuur goede resultaten boekt en concreet bijdraagt aan het herstel van politiemensen en nadere hulpverleners met mentale problemen, is de stichting afhankelijk van de inzet van vrijwilligers en is wat betreft inkomsten vooral afhankelijk van donaties en/of onkostenvergoedingen.
Hoewel deelnemende organisaties als Staatsbosbeheer, Vogelbescherming en Sportvisserij Nederland materialen beschikbaar stellen, wil de stichting graag doorgroeien door haar activiteiten ook structureel aan te bieden voor collega’s uit andere hoog-risico beroepen zoals brandweer, ambulance, BOA’s en defensie. Met deze organisaties kunnen er weer specifieke afspraken worden gemaakt voor toelevering van materialen, kleding en voertuigen. Organisaties die ons doel steunen worden van harte uitgenodigd om donaties te doen.
Stichting Politieveteraan
Stichting Politieveteraan is in 2015 opgericht door Dick Kleinen André Buruma. Zij zijn beiden politiemensen die uitvielen vanwege een mentale blessure. In die periode liepen ze er tegenaan dat ze niet wisten waar ze als agent heen konden met hun problemen. Om die reden zocht Kleijn contact met Staatsbosbeheer, waar hij mensen kende die als boswachter werkten. In eerste instantie gingen een paar politiemensenmet PTSS als dagbesteding mee het bos in om te snoeien en te klussen. De helende werking van de natuur in combinatie met het optrekken met lotgenoten bleek zo succesvol, dat in 2022 met Staatbosbeheer een convenant is gesloten om dit initiatief
door heel Nederland uit te rollen. Het bestuur van de stichting is momenteel druk bezig om de activiteiten van de stichting verder uit te breiden. Kijk voor meer informatie op stichtingpolitieveteraan.nl