Het aantal trekkende zoetwatervissen is tussen 1970 en 2020 wereldwijd met meer dan 80% afgenomen, blijkt uit een rapport van de Living Planet Index. Onderzoekers waarschuwen dat dit grote gevolgen heeft voor zoetwaterecosystemen en ook de voedselzekerheid van honderden miljoenen mensen in gevaar brengt.
Vissen zoals zalm, paling en stekelbaars trekken voor de voltooiing van hun levenscyclus tussen zoet- en zout water. Daarbij worden ze echter vaak gehinderd door obstakels. Dammen, stuwen en sluizen maken het bijvoorbeeld onmogelijk om hun paai- en voedselgebieden te bereiken. Ook vervuiling door onder meer stedelijk en industrieel afvalwater vormt een bedreiging voor de trekvissen. De populaties daarvan nemen wereldwijd sterk af. In Zuid-Amerika en het Caribisch gebied daalde het aantal zoetwatervissen in 50 jaar met 91%, terwijl onderzoekers in Europa een daling van 75% noteerden.
Gevolgen van afnemende trekvissenpopulaties
Het afnemen van de populaties trekvissen heeft vergaande gevolgen. Allereerst voor de gezondheid van ecosystemen. Trekvissen vormen de connectie tussen land en zee en zijn een onmisbare schakel in het systeem. Bijvoorbeeld omdat ze als prooi voor roofdieren dienen. Daarbij zijn wereldwijd ook honderden miljoenen mensen afhankelijk van trekvissen voor voeding of inkomen. Dat varieert van kwetsbare gemeenschappen in Azië, Afrika en Latijns-Amerika die een voedselbron zien verdwijnen tot de substantiële bijdrage van de sportvisserij aan de economie in bepaalde Scandinavische regio’s.
Initiatieven om vismigratie te verbeteren
Verschillende initiatieven moeten de neerwaartse trend een halt toeroepen. Zo wordt in kaart gebracht welke dammen, stuwen en andere obstakels niet meer worden gebruikt, maar trekvissen wel in de weg zitten. Alleen al in Europa liggen 150.000 dammen die niet meer functioneel zijn. Die kunnen worden verwijderd zodat vissen weer vrij baan krijgen – dat gebeurde in 2023 met 487 exemplaren, wat een toename is van 50% ten opzichte van het jaar daarvoor. Dammen die nog wel worden gebruikt kunnen bovendien passeerbaar worden gemaakt door bijvoorbeeld vispassages aan te leggen.