Aalscholver en sportvisserij

10 dec 2021

Aalscholvers horen net als futen, reigers, ijsvogels en andere visetende vogels thuis in de natuur, maar er zijn situaties waarin aalscholvers zeldzame en kwetsbare vissoorten bedreigen. In zulke gevallen moet het mogelijk zijn om beschermende maatregelen te nemen.

Vooral in kleine en afgesloten wateren zoals visvijvers kunnen aalscholvers de visstand schaden, omdat de vis hier vaak erg kwetsbaar is voor aalscholverpredatie - onder meer een tekort aan schuilgelegenheid. Het gevolg is soms dat de aanwezige visstand zodanig wordt gedecimeerd, dat sportvissers weinig of niets meer vangen. Onderzoek toont onder meer aan dat in sterk bejaagde visvijvers nagenoeg alle vis tussen de 15 en 45 centimeter verdwijnt. Daarnaast worden de overgebleven vissen zo schuw dat ze overdag vaak slecht vangbaar zijn.



Groter bereik

Het aantal aalscholvers in Nederland is de afgelopen jaren constant gebleven, maar wel zijn verspreid over het land meer kleinere kolonies ontstaan. Daardoor is het bereik van de aalscholvers toegenomen en zijn de vogels in staat om meer wateren te bezoeken. Het gevolg is dat meer sportvissers overlast ervaren.

Aangezien een gezonde en aantrekkelijke visstand van vitaal belang is voor de sportvisserij, vormen aalscholvers een belangrijk onderwerp voor Sportvisserij Nederland. Middels visserijkundig onderzoek worden de gevolgen van aalscholvervraat in kaart gebracht en indien nodig krijgen hengelsportverenigingen vervolgens advies over te nemen maatregelen.

Huidige maatregelen

Om de lokale overlast door aalscholvers voor sportvissers en schade aan de visstand te beperken, biedt Sportvisserij Nederland hengelsportverenigingen ondersteuning bij het nemen van maatregelen, zoals:

  • het weren van aalscholvers door onderwatergeluiden, vogelverschrikkers en door het spannen van draden of netten over vijvers;
  • het beschermen van de aanwezige vissen door het creëren van schuilplaatsen – bijvoorbeeld met gaaskooien en het afzinken van kerstbomen of takkenbossen – en de aanleg van natuurlijke, begroeide oeverzones;
  • een ander visstandbeheer. Slanke, relatief kleine vissen zijn zeer kwetsbaar voor aalscholvers en het regelmatig uitzetten van blankvoorn op visvijvers betekent in feite het voeren van aalscholvers. Iets grotere (spiegel)karpers en kruiskarpers blijken in de praktijk minder gevoelig voor aalscholverpredatie. Door in visvijvers (kruis)karper uit te zetten in plaats van brasem en blankvoorn, verdwijnt de overlast van aalscholvers meestal snel.


Vrijwilligers brengen kunstmatige schuilplaatsen voor vis aan in een visvijver.


Iets grotere karpers blijken in de praktijk minder gevoelig voor aalscholverpredatie.

Standpunt

Sportvisserij Nederland stelt voorop dat sportvissers visetende dieren respecteren en erkennen dat (migrerende) vogels – inclusief de aalscholver – in onze natuur thuishoren. Afhankelijk van de lokale situatie is de impact van aalscholvers op de visstand op diverse manieren te beperken, bijvoorbeeld door het creëren van (extra of betere) schuilplaatsen voor vis of aangepast visstandbeheer. In geen geval zullen sportvissers andere dieren doden of verjagen omwille van hun eigen activiteit. Alleen als een water bedreigde of geherintroduceerde vissoorten bevat, verdienen ruimere beschermingsmogelijkheden richting bijvoorbeeld de aalscholver steun.

Europese aanpak

Aangezien vogels - dus ook aalscholvers - zich niet aan landsgrenzen houden, werkt Sportvisserij Nederland met zusterorganisaties in het buitenland samen aan een Europese aanpak van overlast door aalscholvers. Daarnaast werkt Sportvisserij Nederland aan een aanpassing van de nieuwe Natuurwet in Nederland, die ervoor moet zorgen dat hengelsportverenigingen in aanmerking kunnen komen voor compensatie voor schade die is aangericht door aalscholvers.

> Meer over de ondersteuning aan hengelsportverenigingen

Gerelateerde berichten
     04 sep 2023 Arnoud Verver wint ONK Dobbervissen Heren 2818 Afgelopen zaterdag behaalde Arnoud Verver de winst op het Open Nationaal Kampioenschap Dobbervissen Heren 2023. Langs de oevers van het Kanaal door Voorne wist de Groninger met een ruime marge de concurrentie achter zich te houden. Jan Willem Plekkenpol legde beslag op het zilver, terwijl Roland Kromkamp als derde eindigde.      14 jan 2022 Aalscholverperikelen 12012 Eind vorig jaar klonk in een deel van de visserijcommissie van het Europees Parlement de oproep om de beschermde status van de aalscholver op te heffen. Dit zodat deze vogel kan worden ‘gereguleerd’, omdat beroepsvissers klagen dat de aalscholvers te veel vis vangen. Sportvisserij Nederland ziet echter geen heil in deze oproep.      11 mei 2020 Het vissenbos: toevluchtsoord voor vis 7867 In veel kleine, afgesloten wateren ontbreekt het aan voldoende schuilmogelijkheden voor vis. Daar is de visstand dan ook bijzonder gevoelig voor aalscholverpredatie. Om dit te ondervangen zijn sinds 2015 in tal van wateren vissenbossen aangelegd. Sportvisserij Nederland heeft vervolgens onderzoek gedaan naar de effecten van deze maatregel.      28 mrt 2019 Vissenbossen erg succesvol 7653 Veel visvijvers en stadswateren zijn kaal ingericht. Witvis vindt daar vaak weinig bescherming en vormt zo een makkelijke prooi voor aalscholvers en andere rovers. Om de visstand in dit type wateren te verbeteren zijn vissenbossen een prima oplossing.      12 okt 2018 Impact aalscholver vereist Europese aanpak 8769 Deze week organiseerde de European Anglers Alliance (EAA) samen met de Europese hengelsportbranche (EFTTA) in Brussel een bijeenkomst over het reduceren van de schade aan visbestanden die wordt veroorzaakt door de aalscholver. Daarbij pleit de EAA voor een Europese aanpak met een goede balans tussen bescherming van vissen, vogels, biodiversiteit en visserij.      11 dec 2017 Visserijkundig onderzoek aanvragen? Het kan nog! 4553 De visserijkundige onderzoeken van Sportvisserij Nederland zijn weer gestart. Ieder jaar voert Sportvisserij Nederland in het winterhalfjaar tientallen visserijkundige onderzoeken uit voor aangesloten verenigingen. Het is nog mogelijk om voor het eerste kwartaal van 2018 een onderzoek aan te vragen!      15 nov 2017 Amendement verruiming maatregelen aalscholveroverlast 8947 CDA Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik pleit voor verruiming van de mogelijkheden om maatregelen te nemen tegen overlast van aalscholvers.      09 jun 2017 Aalscholver blijkt ook onder water te kunnen horen 5306 Voor het eerst tonen wetenschappers aan dat een zeevogel onder water kan horen. Deense onderzoekers trekken die conclusie op basis van experimenten.      13 jan 2017 Vissenbossen succes in Veenendaal 9117 De aanleg van vissenbossen in twee vijvers in de wijk Petenbos lijkt zijn vruchten af te werpen. Dat blijkt uit onderzoek van Sportvisserij Nederland vandaag in opdracht van hengelsportvereniging De Rietvoorn.      05 jul 2016 Aalscholver eet 50 kois uit vijver (video) 20428 VLISSINGEN - "Kom schatjes, rustig maar." Wilma Maljaars uit Vlissingen spreekt haar tientallen kois liefkozend toe. De dure vissen zijn hun leven niet meer zeker sinds de komst van een aalscholver. En die zwemt ondertussen tevreden rondjes in 'hun' vijver, met al een heleboel soortgenootjes in zijn buik.      11 feb 2014 Evaluatie aalscholverprojecten 13471 In de afgelopen vijf jaar heeft Sportvisserij Nederland verschillende proefprojecten gedraaid inzake de bestrijding van aalscholvervraat. Daarbij is op diverse visvijvers onderzocht hoe de visstand kan worden beschermd en waar mogelijk verbeterd.      24 mei 2013 Aalscholverperikelen 10418 De interactie aalscholver-vis-visserij en de daaraan verbonden beheervraagstukken, is niet beperkt tot West-Europa. Ook in Canada staat de mogelijke impact van aalscholvers hoog op de beheeragenda’s. Kennis over voedselbronnen (vissoorten, prooilengte) en lokaties waar de aalscholvers vis prederen, is van belang om eventuele beheermaatregelen te nemen.      30 jan 2013 Kerstbomen moeten vissen redden 10183 In de visvijver van de Drie Beerzen te Middelbeers zijn kerstbomen geplaatst als beschutting tegen de aalscholver en als opgroeigebied voor jonge vis.      25 nov 2011 19 km touw tegen aalscholvers 13110 Om de visetende aalscholvers van haar twee visvijvers weg te houden, gooit HSV Venbergen (Valkenswaard) komende winter 19 kilometer aan touw in de strijd.      10 mrt 2011 Waterschapspartij wil vis tegen aalscholver beschermen 11708 De Algemene Waterschapspartij (AWP) wil dat het hoogheemraadschap van Delfland samen met de twee Visstandbeheer Commissies (VBC's) uit de regio een strategie ontwikkelen om de invloed van de aalscholver in sloten en vaarten te beperken, door onder water meer schuilplaatsen te creëren.      07 jan 2011 Bittervoorn en aalscholver: inheems en bedreigd of exotische indringers? 10117 Zowel de bittervoorn als de aalscholver genieten een beschermde status in Nederland. Deze hebben ze ooit gekregen omdat ze worden beschouwd als bedreigde inheemse diersoorten. Maar is die classificatie eigenlijk wel terecht? Wetenschappers menen van niet en beschouwen beide soorten als exoten. In Visionair nummer 18 laten zij hun licht op deze zaak schijnen.      21 dec 2010 Gestalt Switch voor de aalscholver 13684 De aalscholver wordt zowel aanbeden als verketterd. Vogelaars knuffelen deze teruggekeerde ‘verloren zoon’ bijkans dood. Beroepsvissers, viskwekers en hengelsporters volgen de gestage opmars van deze vogel die flink huishoudt onder visbestanden echter met lede ogen.      19 okt 2010 Aalscholver eet grote snoek (foto's) 17571 'Een aalscholver eet toch alleen kleine vis?'. Een veelgehoorde aanname, waarvan regelmatig het tegendeel wordt bewezen. Zo bereikte bijgaande fotoreeks van fotograaf Arnold Meijer gisteren de redactie.      07 jan 2010 Aalscholver bedreigt visbestand 10791 Bron: De Standaard (Be). TIENEN/HOEGAARDEN - Te veel aalscholvers duiken op aan visvijvers. De beschermde vogels jagen op vissen. 'In enkele jaren is het aantal aalscholvers enorm toegenomen', vertelt voorzitter Hubert Krahy van de Grand Pont Vissers in Hoegaarden. 'Ze zijn een drama voor de visvijvers, poelen en waterlopen.      03 dec 2009 Video: Orkageluiden tegen aalscholvers 12841 De aalscholver teistert de Limburgse visvijvers. De grote vogels verorberen dagelijks kilo's vis, waardoor voor de hengelaars weinig overblijft.      22 sep 2009 'Aalscholvers vreten alle vissen op' 20228 Bron: nieuwsblad.be. NVT - De 175.000 Vlaamse hengelaars staren steeds vaker vruchteloos naar hun dobber. Niet dat de vis niet wil bijten, er ís er bijna geen meer. De beschermde aalscholver vreet de vijvers allemaal leeg.      19 jan 2009 Aalscholvers en de macht van het getal 19115 Nu ook Brussel erkent dat Europa een aalscholverprobleem heeft, is het van het grootste belang de werkelijke cijfers boven water te halen. Zonder cijfers namelijk geen beleid. Uit de eerste studie van Sportvisserij Nederland, ‘Effecten van aalscholvers op visbestanden’, blijkt dat kleine, afgesloten wateren inderdaad zwaar te lijden hebben onder de zwarte watervogel.      08 dec 2008 Aalscholverproblematiek: Europese aanpak 19942 Door de ongecontroleerde groei van de aantallen aalscholvers is er in Europa grote schade ontstaan aan visbestanden, viskwekerijen en cultuurlandschappen. De enige twee natuurlijke vijanden van de aalscholver zijn de mens en de zeearend.      03 dec 2007 Internationale aandacht voor aalscholverprobleem 8870 De aalscholver is in Europa voor kwetsbare visbestanden, de visserij en de visteelt een groot probleem geworden. In de meeste landen nemen de bestanden van deze visetende vogel nog steeds sterk toe. In Bonn (D) werden van 20 tot 23 november twee verschillende bijeenkomsten gehouden om te komen tot een gezamenlijke Europese aanpak van dit probleem. Uit beide bijeenkomsten kwam een duidelijk signaal naar de Europese Unie en de Europese landen om tot een internationaal beheer van de aalscholverbestanden te komen.

Om u de beste gebruikservaring te kunnen bieden, gebruiken wij cookies. Voor meer inhoudelijke informatie en het onderscheid die wij hier in maken, verwijzen wij u door naar ons. cookiebeleid.

Cookie instellingen Cookies accepteren