Zeepaardjes (Hippocampus sp) zien er niet alleen bijzonder uit, maar kennen ook een bijzonder echtelijk leven. De vissen zijn monogaam en lijken normaliter een paartje voor het leven te vormen. Voor de voortplanting deponeert het vrouwtje eieren in de broedzak van het mannetje, waarbij bevruchting plaatsvindt.
De echtelijke band wordt mede in stand gehouden door een serie van dagelijkse rituelen. Kleursignalen en typische vormen van zwemgedrag vormen een onderdeel van deze ‘daily greetings’.
Chinese onderzoekers hebben recent verder in kaart gebracht hoe stevig de band tussen mannetje en vrouwtje is. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als het paar tijdelijk wordt gescheiden? Of als de gezondheid van het mannetje afneemt? In een reeks van experimenten zijn deze vraagstukken onder laboratorium omstandigheden onderzocht.
Zo bleek na een complete scheiding van 4 dagen, de band tussen vrouwtje en mannetje verloren gegaan. Het vrouwtje toonde nog wel interesse in haar voormalige partner, maar nieuwe mannetjes trokken evenzeer haar aandacht. In de experimenten waarbij vrouwtje en mannetje niet werden gescheiden, kregen nieuwe mannetjes geen aandacht en bleef het vrouwtje trouw aan haar partner, een enkele uitzondering daargelaten.
De onderzoekers vermoeden dat monogamie niet alleen genetisch, maar ook energetisch van belang is: de keuze voor dezelfde partner maakt zoektochten (zwemmen, migratie) naar een geschikte partner in feite overbodig. De echtelijke band bleek echter wel fragiel: als het mannetje in conditie achteruit gaat, krijgt deze al snel de bons, zelfs als deze nog bevruchte eieren draagt. Het vrouwtje bleek het dan al snel aan te leggen met een nieuwe partner. In het leven van zeepaardjes is monogamie blijkbaar functioneel, maar zeker niet onbegrensd.
Bron: Lin et al. (2021). Does the female seahorse still prefer her mating partner after a period of separation? J. Fish. Biol.99: 1613-1621.