De effecten van klimaatverandering hebben op verschillende manieren invloed op vissen en hun leefomgeving. Zo verandert onder meer de geografische verspreiding, wordt de levenscyclus beïnvloed en worden vissen kleiner. Japanse onderzoekers ontdekten dat vissen krimpen door de opwarming van de aarde.
Vissen in het noordwestelijke deel van de Grote Oceaan zijn in de afgelopen tien jaar een stuk kleiner geworden. Dat is de conclusie van wetenschappers van de Universiteit van Tokio die het gewicht van vissen (zowel individuele exemplaren als de totale massa van dertien verschillende soorten) bestudeerden. Waar in de jaren tachtig een explosie van het aantal sardines – en de daardoor sterk toegenomen voedselconcurrentie – de oorzaak was van een spectaculaire hoeveelheid gewichtsverlies bij vissen, is er het laatste decennium iets anders aan de hand. Het probleem lijkt nu toch echt de opwarming van de aarde te zijn.
Minder voedsel beschikbaar
Als gevolg van de hogere oceaantemperatuur is er volgens de Japanse onderzoekers veel minder voedsel beschikbaar. Het warmere zeewater zorgt er namelijk voor dat er minder van het koelere, voedselrijkere water uit de diepte naar de oppervlakte stijgt. Bij hogere temperaturen worden er meer afzonderlijke lagen in het bovenste deel van de oceaan gevormd die de vermenging van waterlagen tegengaat. Dit heeft onder meer als effect dat kleiner plankton de plaats inneemt van groter plankton. Ook zijn er in de toplaag van het water allerlei diersoorten aanwezig die minder voedzaam zijn, zoals kwallen en algen. Daardoor is er in het bovenste deel van de waterkolom minder te eten voor vissen en blijven ze dus kleiner.
Sterke afname
Uit de studie blijkt dat het totale gewicht van de onderzochte populaties en groepen vissen sterk afneemt. Daarbij werden gegevens geanalyseerd van het Japanse Visserijagentschap inzake het individuele visgewicht (bijvoorbeeld een makreel van 200 gram) en de totale biomassa van de vispopulaties (zoals 50.000 ton makreel). Datasets van vispopulaties die enkele decennia beslaan werden naast data over de zeewatertemperatuur in diezelfde periode gelegd. Zo konden de onderzoekers zien of veranderingen in de bovenste en onderste lagen van de oceaan een mogelijke impact hadden op de vissen.
Andere effecten
Klimaatverandering zorgt niet alleen voor minder voedsel, maar heeft ook op andere manieren effect op vissen. Zo kan de bloei van fytoplankton – de explosieve groei van microscopisch kleine algen – veranderen qua timing en lengte. Daardoor kan het gebeuren dat deze ‘vruchtbare’ periodes niet meer aansluiten bij belangrijke perioden in de levenscyclus van vissen.
Uit andere onderzoeken is ook gebleken dat klimaatverandering invloed heeft op zeestromingen en de migratie van vissen. Dit heeft weer gevolgen voor de interactie tussen vissen en de concurrentie om voedsel. Al met al concluderen de onderzoekers dat gezien de toenemende impact van klimaatverandering vispopulaties anders moeten worden beheerd dan voorheen.