Haaien en roggen: terugzetverplichting

16 jun 2016

Ooit wemelde het in de Nederlandse kustwateren van de haaien en roggen. Jarenlange overbevissing in de zuidelijke Noordzee zorgde ervoor dat haaien- en roggensoorten uitstierven of nog slechts sporadisch voorkwamen. Met een terugzetverplichting wil Sportvisserij Nederland het voorzichtige herstel van haaien en roggen een krachtige impuls geven.

Haaien en roggen zijn langlevende dieren die pas op hogere leeftijd geslachtsrijp worden en relatief weinig jongen krijgen.

Een ondiepe zee met een egale, voedselrijke bodem vormt een ideaal milieu voor zandhaaien en roggen, maar is ook enorm kwetsbaar voor bodemberoerende visserij. Door het ontbreken van structuren op de bodem zijn er immers weinig schuilplaatsen voor vissen.

De ontwikkeling van de boomkorvisserij na de Tweede Wereldoorlog – vanaf de jaren ’60 werd dit de toonaangevende visserij op de Noordzee – heeft de Nederlandse haaien en roggen daarom naar de rand van de afgrond heeft gebracht.

Visserijbeleid


Het Europese visserijbeleid is echter aan het veranderen; zij het zeer langzaam. De visserijdruk is (wat) afgenomen en er wordt serieus geëxperimenteerd met vistechnieken die minder schadelijk zijn voor het bodemleven. Hoewel een zwaluw nog geen zomer maakt, vangen sportvissers ‘in de Zuid’ regelmatig weer gladde haaitjes en soms ruwe haaien.

Gladde haai (foto: Peter Verhoog)
Ook ontvangen we af en toe meldingen van pijlstaartroggen. Het staat echter nog niet vast of dit komt doordat de haaien en roggen uit het (diepe) dal aan het klimmen zijn – de vistechniek van zeesportvissers kan ook beter zijn geworden.

Merkprogramma


Om na te gaan hoe onze haaien en roggen er echt voorstaan, doet Sportvisserij Nederland mee aan een uniek Europees merkprogramma. De kern van dit onderzoek bestaat uit het merken (en weer terugvangen) van haaien en roggen door sportvissers. Zo worden onder meer het leefgebied, de migratiepatronen en populatiegrootte in kaart gebracht.
Dit programma dient tevens om politici te wijzen op het belang van internationale bescherming van deze mooie, maar buitengewoon kwetsbare groep vissen. Bijvoorbeeld door het jaarlijks terugkerende evenement ‘Sharkatag’. Daarbij proberen zo’n 400 deelnemers gedurende vier dagen zoveel mogelijk haaien (en roggen) te vangen om deze te merken.
 

Terugzetverplichting


Uit het succes van Sharkatag blijkt dat steeds meer mensen en organisaties de noodzaak tot bescherming van deze prachtige
primitieve kraakbeenvissen inzien. Dat is ook hard nodig: ondanks de voorzichtige comeback van haaien en roggen, zijn deze vissoorten nog altijd zeer gevoelig voor overbevissing.
Sportvisserij Nederland streeft daarom naar een terugzetverplichting voor alle haaien en roggen in de Noordzee. Dit zodat de haaien- en roggensoorten die hier thuishoren weer kunnen herstellen en er stabiele populaties ontstaan.   

Bron: Hét Visblad - juli 2016   


Gerelateerde berichten
     10 aug 2023 Onderzoek haaienpups langs de Nederlandse kust 2255 Sportvissers vangen steeds vaker jonge haaitjes en roggen langs de Nederlandse kust. Er zijn sterke aanwijzingen dat de Zeeuwse Delta en de Waddenzee belangrijke geboortegronden zijn voor de gevlekte gladde haai, ruwe haai en roggen. Door meer kennis te verzamelen over waar deze vissoorten hun jongen ter wereld brengen, kunnen de pupping grounds beter worden beschermd.      06 jul 2023 Nieuw haaienonderzoek Nederlandse kust 2779 Vlak voor de Zeeuwse kust wordt woensdag 12 juli met de hengel op haaien gevist voor onderzoek. Het evenement ‘Sharkatag’ is onderdeel van een internationaal haaienmerkprogramma waarin sportvissers haaien vangen, laten merken en weer terugzetten. Zo wil Sportvisserij Nederland meer te weten komen over de haaienpopulatie van de Noordzee en vanaf dit jaar in het bijzonder over de mogelijk Nederlandse geboortegronden van deze unieke vissen.      05 aug 2022 Pijlstaartroggen Oosterschelde gezenderd 2201 Eind juni zijn zeven pijlstaartroggen uit de Oosterschelde voorzien van een speciale zender. Dit nieuwe onderzoek borduurt voort op het programma Sharkatag en is uitgegroeid tot een mooie samenwerking tussen onderzoeksinstituten, beroepsvisserij en sportvisserij.      04 aug 2022 Waddenzee kraamkamer voor ruwe haai 1728 Onderzoekers van Swimway Waddenzee hebben in juli verschillende pasgeboren ruwe haaien gevangen rond Terschelling en Ameland. Deze vangsten sluiten aan bij de signalen van garnalenvissers die aangeven af en toe jonge haaien aan te treffen in hun vangst. Daarmee lijkt het erop dat de Waddenzee wordt gebruikt als geboortegrond voor ruwe haai.      05 jul 2022 Nieuw merkprogramma ruwe haai 3451 In het kader van nieuw onderzoek naar ruwe haaien langs de Nederlandse kust zijn halverwege juni op de Oosterschelde de eerste drie ruwe haaien voorzien van een zender. Dit als onderdeel van het merkprogramma voor haaien en roggen dat Sportvisserij Nederland en Wageningen Marine Research in 2011 zijn gestart.      04 jan 2022 Gevlekte gladde haai is een kilometervreter 9424 Grote aantallen gevlekte gladde haaien bezoeken in de zomer de Voordelta, terwijl de Oosterschelde en Westerschelde belangrijke geboortegronden zijn. In winter trekken veel vrouwtjes zuidwaarts richting Kanaal en Golf van Biskaje. Met tien hightech zenders wordt het trekgedrag komend jaar nog beter in kaart gebracht.      13 jul 2021 Terugvangst gemerkte haaien 2771 Drie in de Zeeuwse wateren gemerkte gladde haaien zijn door sportvissers teruggevangen (en daarna levend en wel weer losgelaten). De ene melding kwam uit Swansea Bay bij Wales, de twee andere haaien doken weer op in de Voordelta.      12 mrt 2021 Onderzoek - visstanden monitoren 4222 Inschatten welke vissoorten ergens voorkomen kan vrijwel elke sportvisser, maar wéten wat er zwemt – en hoe dat visbestand zich in de loop der tijd ontwikkelt – is een kwestie van monitoren. Dat is dan ook precies wat de afdeling Onderzoek & advisering van Sportvisserij Nederland al sinds jaar en dag doet.      28 jan 2021 Haaien en roggen zwaar onder druk door overbevissing 2681 Haaien en roggen in de open oceanen zijn sinds 1970 wereldwijd met ruim 70 procent in aantal afgenomen. Daar waar in 1980 nog twee derde te boek stond als ‘minst zorgwekkend’, wordt nu meer dan driekwart met uitsterven bedreigd. Dat schrijft een groot internationaal team deze week in Nature.      19 okt 2020 Gemerkte stekelroggen melden 3208 Het Wereld Natuur Fonds, Sportvisserij Nederland en onderzoek- en adviesbureau Blue Linked hebben op zaterdag 3 oktober in de Westerschelde tien gekweekte stekelroggen uitgezet. Dankzij speciale zendertjes is het zwemgedrag van de dieren zorgvuldig te volgen.      09 jul 2020 Meld ook jonge haaien! (video) 2716 Sportvisserij Nederland en Wageningen Marine Research doen onderzoek naar de verspreiding en populatieopbouw van haaien in de Noordzee. Vangstmeldingen spelen daarbij een belangrijke rol en deze worden dan ook beloond. Ook meldingen van hele kleine haaitjes zijn bijzonder welkom.      10 jul 2020 Herintroductie vissoorten: haaien, zeeforel, steur en elft 4106 Jaarlijks wordt door Sportvisserij Nederland een groot scala aan visonderzoeken uitgevoerd in heel Nederland, vanaf de Geul tot het Lauwersmeer en in de Noordzee. Dit varieert van kleine onderzoeken en adviezen voor wateren van hengelsportverenigingen tot onderzoeken in provinciale en rijkswateren in samenwerking met water- en natuurbeheerders.      08 jul 2020 Monstermeerval en haai in aflevering 7 VIS TV XL (video) 2917 Sportvisprogramma VIS TV XL staat komend weekend garant voor zowel zoet als zout spektakel. In de op één na laatste aflevering van het seizoen – zondag om 09:30 uur op RTL 7 – gaat het vizier onder meer op meerval en haai.      15 mei 2020 Sharkatag afgelast (video) 3335 Sharkatag vindt dit jaar helaas geen doorgang vanwege de coronamaatregelen. Met een groep sportvissers 1,5 meter afstand houden op een charterschip is simpelweg niet mogelijk. Je hoeft echter niet op de editie van 2021 te wachten om op haaien te vissen, want dat kan ook prima vanaf het strand. Misschien vang je dan wel een eerder gemerkt exemplaar!      09 okt 2019 Sharkatag in VARA Vroege Vogels (video) 2957 Het tv-programma Vroege Vogels besteedde onlangs uitgebreid aandacht aan Sharkatag. Presentator Menno Bentveld voer een dag mee met een van de deelnemende boten bij de Oosterscheldekering om het onderzoek naar het leefgebied en gedrag van haaien van dichtbij mee te maken.      04 okt 2019 Sharkatag infographic - uitkomsten onderzoek 4556 Mede dankzij de geslaagde, laatste Sharkatag-editie van afgelopen zomer weten we meer van de gevlekte gladde haai dan ooit. Sportvisserij Nederland heeft de meest interessante bevindingen over dit prachtige dier – zijn menu, gedrag, zwemroutes etc. – nu ook samengebracht in een fraaie infographic.      05 jul 2019 Sharkatag 2019: haaien vangen voor onderzoek! (video) 4597 Tien charterboten met in totaal driehonderd sportvissers gaan op 11, 12 en 13 juli vanaf het Zeeuwse Neeltje Jans de zee op om te gaan vissen op gevlekte gladde haaien en ruwe haaien. Ook dit jaar krijgen de grootste exemplaren een hypermoderne zender mee, zodat Sportvisserij Nederland hun verspreiding en gedrag kan onderzoeken.      02 mei 2019 Sharkatag 2019: meld je nu aan! 7307 Dit jaar wordt de 8e editie van Sharkatag georganiseerd. Sportvissers kunnen op 12 en 13 juli opstappen bij een charterboot vanuit de Neeltje Jans om mee te helpen bij het vangen van haaien, als onderdeel van onderzoek.      01 mei 2019 Minister Schouten: bescherm haaien in de Noordzee beter 4621 Wereldwijd gaan er jaarlijks miljoenen haaien dood. Ze worden gevangen voor consumptie of alleen de vinnen worden er afgesneden. En ook de kleine, ongevaarlijke haaien in de Noordzee worden bedreigd. Daarom komt minister Schouten in actie: ze wil haaien beter beschermen.      16 jul 2018 Sharkatag 2018 start deze week (video) 5231 Elf charterboten met in totaal ruim 330 sportvissers gaan op 19, 20 en 21 juli vanuit Neeltje Jans ‘naar de haaien’. Dit om deze bijzondere vissen te merken voor onderzoek naar hun verspreiding en gedrag, zodat haaien beter beschermd kunnen worden. Dit jaar wordt nieuw onderzoek uitgevoerd met zenders die het zwemgedrag van deze vissen nog beter in beeld brengen.      28 dec 2017 Uniek Kweekproject van haaien en roggen 7517 (Bron: VISionair) Wereldwijd gaat het slecht met de haaienstand. De Noordzee is daar geen uitzondering op. Daarom loopt in Utrecht een project dat uniek is in de wereld: als onderdeel van een ambitieus herstelproject worden haaien en roggen gekweekt.      16 okt 2017 Eerste gekweekte stekelroggen uitgezet in Oosterschelde (video) 6942 In de Oosterschelde bij Yerseke zijn voor het eerst gekweekte stekelroggen in de natuur uitgezet. De experimentele uitzet markeert een bijzonder moment. Niet eerder is geprobeerd om met gekweekte roggen natuurlijke populaties te herstellen.      09 aug 2017 Sharkatag 2017 groot succes (video) 5005 Met 183 haaien in slechts twee visdagen, was de zesde editie van Sharkatag de meest succesvolle tot nog toe. Ook besteedden landelijke media volop aandacht aan dit bijzondere evenement van Sportvisserij Nederland.      15 jul 2017 Terugblik Sharkatag 2017 5080 Sharkatag 2017 was een ongekend succes. Hoewel er dit jaar door slechte weersomstandigheden slechts twee dagen is gevist, is er een recordaantal haaien aan boord gekomen. Er zijn maar liefst 183 haaien gevangen, gemerkt en weer teruggezet.      10 jul 2017 Sharkatag: haaien vangen voor de Zeeuwse kust! (video) 8305 Twaalf charterboten met in totaal ruim 350 sportvissers gaan op 13, 14, 15 juli vanuit Neeltje Jans ‘naar de haaien’. Het evenement is daarmee helemaal volgeboekt. Sharkatag wordt georganiseerd om deze bijzondere vissen te merken voor onderzoek naar hun verspreiding en gedrag, zodat de haaien beter beschermd kunnen worden.      22 jul 2016 Publicatie haaienonderzoek 5232 De Oosterschelde en de Voordelta vormen een kraamkamer voor de pasgeboren jongen van de gevlekte gladde haai. Dat blijkt uit de eerste resultaten van het merkprogramma met de gevlekte gladde haai waarover onlangs werd gepubliceerd in het Journal of Fish Biology.      14 jul 2016 Dag 2 Sharkatag: 15 haaien en twee roggen 6344 Met vijftien haaien – waaronder een ruwe haai – en twee pijlstaartroggen kan worden gesproken van een zeer geslaagde tweede Sharkatag-dag! Op vrijwel alle deelnemende boten kwamen haaien aan boord.      12 jul 2016 Sharkatag 2016 gaat van start! (video) 7050 Tien charterboten met in totaal ruim 400 sportvissers gaan op 13, 14, 15 en 16 juli vanuit Neeltje Jans ‘naar de haaien’. Dit om deze bijzondere vissen te merken voor onderzoek naar hun verspreiding en gedrag, zodat de haaien beter beschermd kunnen worden.      23 jun 2016 Warmer Nederlands zeewater is broedplaats voor gladde haaien 5799 De Nederlandse Noordzee is een broedkamer voor gevlekte gladde haaien. In de Oosterschelde en Zeeuwse Voordelta hebben sportvissers de afgelopen jaren pasgeboren haaienpups en drachtige haaien opgevist.      11 mei 2016 Opmerkelijke start haaienseizoen 2016 6185 De eerste gladde haai van 2016 is gevangen. Op zaterdag 7 mei ving sportvisser Chen Yang aan boord van de Quo Vadis van schipper Sjef Matthijssen een wel heel bijzonder exemplaar.      02 mei 2016 Wie meldt de eerste gladde haai? 5272 Nu de lente langzaam maar zeker vordert, komt ook het haaienseizoen dichterbij. De eerste gladde haaien zijn al bij Engeland gesignaleerd. Voor de eerste Nederlandse vangstmelding door een sportvisser stelt Sportvisserij Nederland een leuke attentie in het vooruitzicht.      31 aug 2015 Meer haaien in de Waddenzee (video) 7664 De aantallen haaien in het waddengebied lijken toe te nemen. Steeds vaker wordt er door beroeps- en sportvissers melding gemaakt van haaien gevangen rond en vanaf de Waddeneilanden. Om beter in beeld te krijgen of de aantallen echt toenemen, om welke soorten het gaat en waarom ze het waddengebied opzoeken, gaan enkele garnalenvissers de door hun gevangen haaien merken.      12 jul 2015 Sharkatag 2015 terugblik (video) 10170 Het was weer een mooi evenement, met meer haaien dan vorig jaar. Totaal zijn er 82 haaien en maar liefst negen pijlstaartroggen gevangen. De absolute bonus zijn de twee ruwe haaien. Het was zonnig weer en de sfeer zat er goed in bij de bijna 300 deelnemers uit Nederland en België.      09 sep 2014 Terugvangst van een haai 7443 Een sportvisser ving een haai die voorzien was van een merkje. Door wat nazoek werk bij sportvisserij Nederland bleek dat de haai ruim een jaar geleden voorzien was van zijn merkje en niet meer dan 15 kilometer van zijn oorspronkelijke vangplaats is teruggevangen.      29 jul 2014 Sharkatag: haaien 'taggen' voor onderzoek 9661 Op 13, 14 en 15 augustus gaan elf charterboten met in totaal ruim 300 sportvissers en enkele politici vanuit Neeltje Jans naar de haaien. Met de hengel wordt er in het kader van Sharkatag 2014 op haaien gevist om deze te kunnen merken voor onderzoek. In dit haaienproject zijn in twee jaar tijd al ruim 2.000 vissen gemerkt door sportvissers en 60 terugvangsten gemeld.      15 jul 2014 Sportvisser vangt grote haai in Zeeland 16060 Rond de Zeeuwse delta worden regelmatig haaitjes gevangen. Frank Dekker, een ervaren sportvisser, heeft er al veel gevangen, maar nog nooit ving hij zo'n grote als afgelopen weekend: een ruwe haai van anderhalve meter.

Om u de beste gebruikservaring te kunnen bieden, gebruiken wij cookies. Voor meer inhoudelijke informatie en het onderscheid die wij hier in maken, verwijzen wij u door naar ons. cookiebeleid.

Cookie instellingen Cookies accepteren