Nabij Schardam, in de Rietkoog en naast de brug en sluis, wordt door aannemer aan de Stegge Bouw en Werktuigbouw uit Goor de laatste hand gelegd aan de bouw van een nieuw gemaal bij Schardam, genaamd ‘Gemaal C. Mantel.’
De bouw wordt gedaan in opdracht van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK). Het gemaal wordt aangelegd in een Provinciaal monument ‘de Klamdijk’ . Er is veel aandacht besteed aan architectuur, de landschappelijke inpassing van het gemaal en de afvoerwatergang. Tevens is er rekening gehouden met de natuurwaarden door middel van onder andere de mogelijkheid voor vismigratie.
Waarom een nieuw gemaal
De reden voor de bouw is dat er ruimte nodig is voor extra waterafvoer in Noord-Holland omdat het steeds vaker en harder regent. De Schermerboezem loopt van Den Helder tot aan Zaandam en helemaal door naar 3 spuilocaties (Schardam, Monnickendam en Edam/Volendam). Tot nu toe werd overtollig boezemwater via Den Helder (afvoer op Waddenzee) en Zaandam (afvoer op Noordzeekanaal) afgevoerd.
Een tweetal nieuwe gemalen aan de oostzijde van de boezem Gemaal C. Mantel bij Schardam en een nieuw te bouwen gemaal bij Monnickendam), zorgen ervoor dat ook in het middelste gedeelte van de boezem water afgevoerd kan worden. Dit vindt plaats richting het Markermeer en zal helpen bij het beter reguleren van het waterpeil in het middelste gedeelte van het beheergebied. Ook kan er bij droogte water ingelaten of zelfs ingemalen worden.
Wonen onder zeeniveau
Vrijwel alle Noord-Hollanders wonen onder zeeniveau. En het hoogheemraadschap zorgt dat dit op een veilige manier kan. Een hele klus, want de zeespiegel stijgt, het regent vaker en de Noord-Hollandse bodem zakt. Doen we niets, dan kan de provincie onderlopen op sommige plaatsen. Daarom investeert
HHNK de komende jaren honderden miljoenen in droge voeten, en in voldoende en schoon water. Hiermee werken zij aan het Deltaprogramma Hollands Noorderkwartier.
Met behulp van dijken, een boezemsysteem, waterbergingen en gemalen houdt HHNK de provincie droog. Primaire dijken keren het water van de Noordzee, Waddenzee, IJsselmeer en Markermeer. Andere dijken omsluiten de boezemwateren en houden het water buiten de polders.
Ecologische randvoorwaarden bouw
Voorafgaand aan de werkzaamheden is een werkprotocol opgesteld om de ecologische randvoorwaarden voor deze uitvoering vast te leggen. Aan de Stegge heeft bijvoorbeeld rekening moeten houden met een aantal beschermde diersoorten (de rugstreeppad, de bittervoorn en de noordse woelmuis). Tijdens het broedseizoen hebben zij maatregelen genomen om te voorkomen dat de broedende vogels verstoord werden. Ook hebben zij paddenschermen geplaatst om te voorkomen dat de padden bij de werkzaamheden in de buurt komen.
In stand houden natuurgebied Rietkoog
Om het natuurgebied de Rietkoog in stand te houden is de afvoerwatergang van het gemaal zo ontworpen dat hij niet door dit natuurgebied gaat. Daarnaast zijn aan de pompen hoge eisen gesteld ten aanzien van rendement en wordt er LED-verlichting toegepast in het bedieningsgebouw, wat zorgt voor minder verbruik van energie.
Vismigratie
Gemaal C. Mantel is het grootste visvriendelijke gemaal van Nederland. De pompen zijn visvriendelijk uitgevoerd en er is een aparte vispassage gerealiseerd waardoor vissen tussen het Markermeer en de boezem kunnen migreren. In de vispassage van het gemaal wordt gebruik gemaakt van schutten. De richting is afhankelijk van het seizoen. Op gezette tijden, die worden bepaald door de ecologen van het hoogheemraadschap, worden de vissen via een lokstroom uit de afvoerwatergang of boezem gelokt. De vissen verzamelen in de vispassage. Na verloop van tijd wordt de hefschuif gesloten en aan de andere kant geopend, zodat de vissen de Schermerboezem of het Markermeer in kunnen zwemmen.
Vorderingen bouw
7 december is de planning van de functionele oplevering van het vernieuwde gemaal. Er staan nog twee proefmomenten gepland in 2017. Aan het eind van het voorjaar wordt de uitslag van het rendement van de geteste pompen verwacht. In het najaar van 2017 wordt tijdens de natuurlijke vistrek naar het Markermeer de visvriendelijkheid van de pompen getest.
Bron:
Het Blauwe Hart